18 Mart Çanakkale Mazlumların kurtuluşu 18 Mart, Çanakkale…
Şehadetle biten koşu 18 Mart, Çanakkale…
Hak nidası sarmış arşı Binler olmuş Bir'e karşı Yüreklerde zafer marşı 18 Mart, Çanakkale…
Yalın kılıç koştu millet Bitsin artık dedi zillet Kanlarımız yurda senet 18 Mart, Çanakkale…
Ölüm kustu yerler gökler Hüzünlüydü ak yürekler Gerçek oldu tüm dilekler 18 Mart, Çanakkale…
Yanar yürek, soğutulmaz Teselliyle avutulmaz Bu milattır, unutulmaz 18 Mart, Çanakkale…
DİNİ MİMARİ YAPILARI
KURŞUNLU CAMİİ
Adres: Namık Kemal Mah.
Çanakkale/Merkez
Tarihi:1867
Planı: Kare Planlı, üzeri kurşun
kaplı kubbe ile örtülüdür.
Malzeme ve Teknik: Taş malzeme
ile inşa edilmiş,üzeri sıvalıdır.
Biga sancağı mutasarrıfı Arap
İbrahim Paşa tarafından inşa ettirilmiştir. Kare planlı yapının üzeri sekizgen
kasnak üzerine oturtulmuş bir kubbe ile örtülüdür. Yapının kuzeyinde bir son
cemaat yeri vardır. Yapının içerisinde geç dönem kalem işi süslemeler
vardır.Yapının orijinal mihrabı günümüze ulaşmamış olup geç dönemde
yapılmıştır.Ahşap mihrap tepeliğinde bitkisel motifler içeren süslemeler
mevcuttur.Ahşaptan yapılmış olan minberin aynalık kısmında bitkisel süslemeler vardır.İbadet mekanının
kuzeydoğusunda bulunan minaresi ise tek şerefeli olup kesme taş malzeme ile
inşa edilmiştir.
KAYSERİLİ AHMET PAŞA CAMİİ
Adres: Barbaros Mah.
Çanakkale/Merkez
Tarihi:1871
Planı: Kare planlı kırma çatılıdır.
Malzeme ve Teknik: Taş malzeme
kullanılmış, üzeri sıvalıdır.
Kayserili Ahmet Paşa tarafından
1871 yılında inşa ettirilmiştir. Kare planlı kırma çatılı bir yapıdır. Yapının
orijinal mihrabı günümüze ulaşmamıştır. Minberi ise ahşap malzemeden yapılmıştır.
Yapının avlusunda tuğla malzemeden yapılmış, kare planlı piramidal çatılı bir
türbesi vardır.1904 tarihinde inşa edilmiş olan Nedime Hatun türbesinde inşa
malzemesi olarak tuğla kullanılmıştır. Türbenin kapı ve pencere alınlıkları ise
sivri kemerlidir. Kırma çatılı caminin üzerinde yükselen minare ise kesme
taştan yapılmış olup tek şerefelidir.
TIFLI CAMİİ
Adres: Fevzi Paşa Mah.Tıflı Sokak
Çanakkale/Merkez
Tarihi:1891
Planı: Kare planlı kırma
çatılıdır.
Malzeme ve Teknik: Taş ve tuğla
malzeme kullanılmıştır.
Yapı 1891 yılında II.Abdülhamid zamanında inşa edilmiştir.Cami adını Osmanlıcada “Çocuk” anlamına gelen “Tıfl” kelimesinden almıştır.Kare planlı kırma çatılı olan yapıda mihrap mermerden yapılmıştır.Mihrap tepeliğinin üst kısmında bitkisel süslemeler vardır.Yapının minberi ise ahşaptan yapılmış ve süslemeler içermeyen gayet sade formda bir minberdir.İbadet mekanının kuzeydoğusunda yer alan minare kesme taş malzemeden yapılmıştır ve tek şerefelidir.
NECİP PAŞA CAMİİ
Adres: Cevat Paşa Mah. Gazi
Bulvarı Çanakkale/Merkez
Tarihi: 1902 (1953 ve 1963
onarımları)
Planı: Kare planlı üzeri kubbe
ile örtülüdür.
Malzeme ve Teknik: Ahşap olarak
inşa edilmiş ancak geçirmiş olduğu yangın sonrası taş malzeme ile inşa
edilmiştir
1902 yılında Necip Paşa ve eşi tarafından
inşa ettirilen yapı geçirmiş oldu yangın sonrasında iki kez onarılmış ve
bugünkü yapı inşa edilmiştir. Kubbeli bir çatısı vardır. Yapının mihrabı
mermerden yapılmış olup yoğun kalem işi süslemeler içerir. Minberi ise ahşaptan
yapılmıştır ve sade bir minberdir. Yapının hemen bitişiğinde taş malzemeden
inşa edilmiş iki şerefeli bir minaresi vardır.
SİVİL MİMARİ YAPILARI
AYNALI ÇARŞI
Adres: Kemalpaşa Mah.
Çanakkale/Merkez
Tarihi:1890
Planı: Kapalı form,dikdörtgen
planlıdır.
Malzeme ve Teknik: Kesme taş
malzeme ile inşa edilmiştir
II.Abdülhamid’in 14. saltanat yılı
münasebetiyle yaptırılmış olan kapalı çarşıdır.Yapıyı Musevi cemaatine mensup
Eliyau Hallio inşa ettirmiştir. Çarşının asıl adı “Passagio Hallio’dur.Yapının
içinde,her iki tarafında yer alan aynalarından dolayı aynalı Çarşı olarak
isimlendirilmiştir.
SAAT KULESİ
Adres: Kemalpaşa Mah. Çanakkale/Merkez
Tarihi:1897
Plan: Kare prizma şeklide dört
bölümlüdür
Malzeme ve Teknik: Ayvalık kesme
taşı malzeme ile inşa edilmiştir
II.Abdülhamid döneminde,dönemin İtalyan
konsolosu Vitalis Gaptirole tarafından inşa ettirilmiştir.Saat kulesi yüksek
bir kare prizma şeklinde olup Ayvalık kesme taşından yapılmıştır.İlk bölümü
balkon ve diğerleri silmelerden oluşan dört bölüme sahiptir.En üstte bulunan
altıgen kubbenin içindeki çanın altında ise dört bir tarafa bakan yuvarlak
kadranlı saatler mevcuttur.Kulenin ikinci katında kapı ve üçüncü katında ise
pencereler yer almaktadır.
Bu kapı ve pencerelerin kemerli
mimarisi dikkat çekmektedir. Kuleye güney cephesindeki bir kapıdan
girilmektedir.Ayrıca kuzey yönünde bir çeşmesi mevcuttur.Bu çeşmede de üst
kattaki kapı ve pencerelerle uyumlu olarak kemerli yapı korunmuş,dönemin taş
işçiliğinden etkin örnekler verilmiştir.
İSTİKLAL İLKÖRETİM OKULU
Adres: İsmetpaşa Mah.
Çanakkale/Merkez
Tarihi:1905
Planı: T biçiminde bir plan
şeması vardır.
Malzeme ve Teknik: Taş malzeme
kullanılmış üzeri sıvalıdır.
1905 yılında Rum kız ve erkek okulu olarak
inşa edilmiştir. T biçiminde bir plan şeması vardır. Yüksek tavanları ve giriş
cephesindeki yüksek sütunları ile anıtsal Yunan tapınaklarını anımsatır. Yapının
içinde yer alan zemin döşemelerinin bir kısmı günümüze ulaşmıştır.Yapıdaki dar
yüksek ahşap kapıların ortasında yer alan haç işaretleri ise Cumhuriyet
döneminde sökülmüştür.Yapıda iki geniş bir dar pencere uygulaması
görülmektedir.
SANAT EVİ(KONAK)
Tarihi:1800?
Malzeme ve Teknik: Kesme taş
malzeme kullanılmış,ikinci kat ahşaptır.
1800’lü yılların başında inşa edildiği düşünülen yapı iki katlı olup
yola cephelidir. Konak türünde olan
yapının birinci katında inşa malzemesi olarak kesme taş,ikinci katında ise
ahşap malzeme kullanılmıştır.Yapının ön cephesinde yer alan ikinci katın dar ve
yüksek tutulmuş pencerelerinde ise neoklasik üslubu çağrıştıran üçgen pencere alınlıkları
yer almaktadır. Yapıda hakim olan mimari üslubun ise Adalar Mimarisi olduğu
düşünülmektedir.
ASKERİ HASTANE
Çanakkale’nin, Cevat Paşa Mahallesi Havan Tabya sokaktaki Askeri Hastane binası, 1890’lı yıllardan günümüze yarı harabe halinde ulaşmayı başarmıştır. Hastanenin varlığı nedeniyle yapının bulunduğu semtin adı halk dilinde‘Hastane Bayırı Mevkii’ dir. 1914 Birinci Dünya Savaşı ve özellikle Çanakkale Savaşı sırasında Merkez Hastanesi adı altında seyyar ordu sağlık birimleriyle birlikte ‘Ağır Yaralılar Hastanesi’ olarak 1916’ya kadar hizmet etmiştir. Hastane 1915 yılında, işaretlerinin tamam olmasına ve İngiliz haritalarında yer almasına ragmen, aynı gün içinde, iki defa bombalanmıştır. Hastanenin kuzeybatısında ‘Hastane Bayırşehitliği’ bulunmaktadır.
TARİHİ ÇANAKKELE EVLERİ
Çanakkale’de günümüze ulaşan tarihi evlerin büyük çoğunluğu 1800’lü yıllara aittir. Hakim üslup Ege ve adalar mimarisi olup, malzemesi taş ve tuğladır. Evler genellikle yola cepheli, arka bahçesi olan iki katlı, dar cepheli, bitişik sıra evlerdir. Bunun dışında konak türünde ev örnekleri de görülmektedir. Kordondaki evler konak tipi ev örneklerindendir.
Bunlardan biri mimarisiyle dikkati çeken günümüzde Sahil Sağlık Binası olarak kullanılan binadır. İngiliz levanten Godfrey Whitthall’in burada bulunan evi ve mağazasının yerine, 1929 yılında yapılmıştır.
Bu binanın yakınında en son 2012 yılında restore edilen, gösterişli, beyaz boyalı bir bina dikkat çeker. Alt katı taş, üst katı ahşap bu bina Topçu kumandanı Necip Paşa ve eşi Habibe hanıma ait konaktır. Üst katı Çanakkale İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü alt katı Çanakkale Devlet Güzel Sanatlar Galerisi olarak kullanılmaktadır.
Kordonda bahsedilmesi gereken bir başka yapı da, bir zamanlar mahvel adını taşıyan ve Atatürk’ü de konuk etmiş orduevidir. Kordon dışında kentin değişik yerlerinde bulunan Çanakkale Mimarlar Odası şubesi, Çanakkale Yazar ve Sanatçı Evi, Çanakkale Barosu, Çanakkale Koruma Kurulu Müdürlüğü binaları restorasyonları yapılarak kente kazandırılan değerlerdendir.
HALK BAHÇESİ
Kentin ortasında yer alan Halk Bahçesi günümüzde kentin nefes alan akciğerleri gibidir. 1932 tarihli Çanakkale şehir haritasında, Halk Bahçesi’nin adı “Kalvert Bahçesi” olarak geçer. Calvert ailesinin bahçesi olduğu zamanlarda, bahçe Sarıçay’a kadar uzanırken, bahçenin denize yakın kısmına da İtalyan stilinde taştan, görkemli bir bina yapmışlardır. Bina bugün Morabin Parkı olarak bilinen alanda yer almakla birlikte, 1912 yılındaki depremde çatısı çökmüş ve terk edilmiştir. Deniz kenarından Sarıçay’a kadar uzanan, bahçesinde, yaşları yüz yılı geçen ağaç türleri tespit edilmiştir.
YALI HANI
Çanakkale’deki çok sayıdaki hanlardan biri de 1800’lü yılların sonlarında yapılmış olmasına rağmen özgün mimarisi korumuş olan Yalı Hanı’dır. Fetvane sokağın en gözde eğlence ve kültür mekanlarındandır. Yalı Hanı’nın eski konuk odaları günümüzde sanat ve kültür faaliyetleri için kullanılmaktadır.
MANFRED OSMAN KORFMANN KÜTÜPHANESİ
Bir zamanlar Tekelin tütün deposu olan bina restore edilerek 2007 yılında Korfmann Kütüphanesi olarak açılmıştır. 2005 yılında hayatını kaybeden Troia kazıları başkanı Manfred Osman Korfmann’ın kente bağışladığı onbin kitaplık kütüphanesi, Çanakkale Belediyesi öncülüğünde restore edilen bu binada araştırmacıların hizmetine sunulmuştur. Binanın alt katı sergi salonu ve Troia Vakfı’nın idari bölümleri, üst katı ise kütüphane olarak kullanılmaktadır. Her yıl yapılan yeni bağışlarla 20.000’i aşan kitap sayısıyla, yapı kısa zamanda Türkiye’nin arkeoloji alanında önde gelen kütüphanelerinden biri olmuştur.
Çanakkale Tarihi için TIKLAYINIZ.